21
Jul

PHÒNG SẠCH LÀ GÌ? TIÊU CHUẨN PHÒNG SẠCH TRONG CÁC NGÀNH SẢN XUẤT

Trong các lĩnh vực sản xuất hiện đại như dược phẩm, điện tử, thực phẩm hay công nghệ sinh học, phòng sạch đóng vai trò vô cùng quan trọng để kiểm soát môi trường, ngăn ngừa nhiễm bẩn và đảm bảo chất lượng sản phẩm. 

Để xây dựng và vận hành phòng sạch hiệu quả, doanh nghiệp cần nắm rõ các tiêu chuẩn kỹ thuật cũng như lựa chọn đúng thiết bị phòng sạch đạt chuẩn. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về phòng sạch, từ định nghĩa, phân loại, đến danh sách trang thiết bị phòng sạch cần thiết và cách lựa chọn đơn vị cung cấp thiết bị phòng sạch uy tín, chuyên nghiệp.

Phòng sạch là gì?

Phòng sạch là một không gian được kiểm soát chặt chẽ các yếu tố như bụi bẩn, vi khuẩn, nhiệt độ, độ ẩm và áp suất nhằm đảm bảo điều kiện môi trường ổn định và sạch sẽ tuyệt đối. Mục tiêu chính của phòng sạch là giảm thiểu tối đa sự ô nhiễm từ không khí, hạt bụi lơ lửng, vi sinh vật hoặc hóa chất – những yếu tố có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sản phẩm trong quá trình sản xuất.

Hình 1

Phòng sạch được ứng dụng rộng rãi trong các ngành như:

  • Dược phẩm
  • Thiết bị y tế
  • Điện tử – bán dẫn
  • Thực phẩm – đồ uống cao cấp
  • Mỹ phẩm
  • Công nghệ sinh học, nghiên cứu vi sinh

Các tiêu chuẩn phân loại phòng sạch phổ biến

Phòng sạch được phân loại dựa trên số lượng hạt bụi có kích thước xác định tồn tại trong mỗi mét khối không khí. Các tiêu chuẩn phổ biến hiện nay:

Tiêu chuẩn ISO 14644-1: Đây là tiêu chuẩn quốc tế được sử dụng rộng rãi nhất. Phòng sạch được phân loại từ ISO Class 1 đến ISO Class 9, trong đó ISO Class 1 là sạch nhất.

ISO Class Số hạt bụi ≥ 0.5 micron/m³
ISO 1 10
ISO 5 3.520
ISO 8 3.520.000


Tiêu chuẩn GMP: Thường dùng trong dược phẩm và thực phẩm. Phòng sạch chia thành 4 cấp độ: A, B, C, D, trong đó cấp A yêu cầu mức độ sạch tuyệt đối.

Yêu cầu cơ bản đối với phòng sạch

Để đạt tiêu chuẩn, phòng sạch cần tuân thủ nghiêm ngặt các yếu tố sau:

  • Kiểm soát lượng bụi mịn theo đúng cấp độ tiêu chuẩn.
  • Kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và áp suất trong giới hạn cho phép.
  • Luồng không khí sạch phải là luồng đơn hướng hoặc hỗn hợp, qua bộ lọc HEPA/ULPA.
  • Thiết bị phòng sạch phải đạt chuẩn, thiết kế để dễ vệ sinh, tránh tạo ra bụi hoặc vi sinh.
  • Trang phục bảo hộ và quy trình ra vào phòng sạch phải được đào tạo và tuân thủ nghiêm ngặt.

Thiết bị phòng sạch là gì?

Thiết bị phòng sạch là những máy móc, công cụ và vật tư chuyên dụng được thiết kế để đảm bảo phòng sạch luôn đạt được mức độ sạch theo yêu cầu tiêu chuẩn. Việc lựa chọn và bố trí đúng loại thiết bị ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát chất lượng không khí, vi sinh, cũng như độ an toàn sản phẩm.

Hình 2

Danh sách các trang thiết bị phòng sạch phổ biến

Dưới đây là các trang thiết bị phòng sạch cơ bản thường được sử dụng:

Bộ lọc khí HEPA/ULPA: Loại bỏ đến 99.97% hạt bụi có kích thước ≥0.3 micron. Là thành phần cốt lõi trong hệ thống HVAC của phòng sạch.

Tủ thao tác vô trùng: Cung cấp luồng không khí sạch tập trung tại khu vực thao tác, tránh ô nhiễm sản phẩm.

Air Shower (buồng thổi khí): Đặt ở lối ra vào phòng sạch, dùng để loại bỏ bụi bẩn, vi sinh từ người và vật phẩm trước khi vào phòng. 

Pass Box (Hộp chuyển hàng sạch): Hỗ trợ chuyển vật phẩm giữa phòng sạch và khu vực bên ngoài mà không gây ô nhiễm chéo.

Tủ đựng hóa chất/phòng lưu trữ vật tư sạch: Chống bụi, chống tĩnh điện, bảo vệ hóa chất khỏi ô nhiễm.

Thiết bị đo hạt bụi cầm tay: Giúp kiểm tra chất lượng không khí trong phòng sạch.

Hệ thống HVAC chuyên dụng: Điều hòa nhiệt độ, độ ẩm, áp suất và lọc không khí đồng thời.

Thiết bị chống tĩnh điện (ESD Control): Dùng trong phòng sạch sản xuất linh kiện điện tử để tránh hỏng sản phẩm do tĩnh điện.

Trang thiết bị phòng sạch cho người sử dụng

Không chỉ máy móc, nhân sự làm việc trong phòng sạch cũng phải được trang bị đầy đủ:

  • Quần áo phòng sạch (coverall, áo liền quần)
  • Găng tay, khẩu trang, nón trùm đầu, giày phòng sạch
  • Kính bảo hộ, ủng chống tĩnh điện
  • Tủ thay đồ chuyên dụng

Việc đảm bảo người lao động tuân thủ quy trình thay đồ, vệ sinh trước và sau khi vào phòng sạch là yếu tố then chốt duy trì độ sạch ổn định.

Vì sao cần chọn đơn vị cung cấp thiết bị phòng sạch chuyên nghiệp?

Phòng sạch là hệ thống kỹ thuật phức tạp và yêu cầu khắt khe về thiết bị. Do đó, việc chọn đơn vị cung cấp thiết bị phòng sạch uy tín sẽ giúp:

Hình 3

  • Đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn ISO/GMP
  • Hệ thống vận hành ổn định, ít phát sinh lỗi
  • Được tư vấn thiết kế, thi công và đào tạo sử dụng
  • Bảo hành, bảo trì và cung cấp linh kiện kịp thời

Tiêu chí lựa chọn nhà cung cấp thiết bị phòng sạch

Kinh nghiệm và hồ sơ năng lực: Nên chọn các đơn vị có nhiều năm hoạt động trong ngành phòng sạch, từng thực hiện nhiều dự án lớn ở các lĩnh vực dược phẩm, thực phẩm, y tế, công nghiệp điện tử…

Đa dạng thiết bị và giải pháp: Đơn vị nên cung cấp đầy đủ các loại trang thiết bị phòng sạch từ cấp cơ bản đến cao cấp, đáp ứng mọi cấp độ ISO hoặc GMP yêu cầu.

Dịch vụ hậu mãi tốt: Có đội ngũ kỹ thuật hỗ trợ lắp đặt, bảo trì, khắc phục sự cố nhanh chóng.

Giá cả cạnh tranh, minh bạch: Báo giá rõ ràng, hợp lý so với chất lượng và dịch vụ đi kèm.

Tư vấn thiết kế hệ thống đồng bộ: Không chỉ bán thiết bị rời lẻ, đơn vị còn có thể tư vấn tổng thể về quy trình bố trí, lắp đặt phòng sạch một cách khoa học.

Gợi ý một số ứng dụng cần trang bị phòng sạch

  • Nhà máy sản xuất vi mạch, cảm biến
  • Nhà máy sản xuất thuốc, thực phẩm chức năng
  • Bệnh viện, phòng thí nghiệm kiểm nghiệm
  • Nhà máy mỹ phẩm cao cấp
  • Trung tâm nghiên cứu sinh học phân tử

KẾT LUẬN

Phòng sạch là một phần không thể thiếu trong các ngành công nghiệp hiện đại, nơi mà độ sạch và kiểm soát môi trường quyết định đến chất lượng sản phẩm. Việc hiểu rõ các tiêu chuẩn phòng sạch, trang bị đúng thiết bị phòng sạch, và chọn đúng đơn vị cung cấp thiết bị phòng sạch sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, đảm bảo năng suất và đáp ứng quy định nghiêm ngặt của ngành.